Gamelan

GAMELAN

  Gamelan iku mujudake piranti musik Jawa padatan kanggo pengiring tembang. Tumprepe wong urip, gamelan kena kanggo niteni wewatekane manungsa. Karepe, bisa kanggo nodhi Utawa nguji kepiye rasa pangrasane menungsa mau nalika ngrasake swarane gamelan. Gamelan uga bisa diarani gangsa yaiku tetabuhan musik Jawa kang ricikane akeh kanggo ngiring lagu-lagu Utawa tembang-tembang Jawa kang umume diarani gendhing.

  Ricikane utawa jeneng-jenenge gamelan iku udakara ana limalas werna, kayata: Bonang penerus, Bonang barung, kempul lan gong, kenong , slenthem, gender penerus, gender barung, demung, saron penerus, saron barung (1), saron barung (2), Gambang, kethuk LAN kempyang , rebab, serta kendhang.

A. Maca lan nanggepi teks eksposisi ngenani gamelan

  

   Teks eksposisi iku sawijine karangan kang tujuwane nerangake utawa njelaske kedadeyan, kahanan, utawa swasana tinamtu supaya wong kang maca bisa mudheng lan ngerti kathi cetha. Tuladhane kaya ngisor iki.

Gamelan

  Gamelan iku dumadi saka piranti werna-werna nanging Yen diunekake bareng bisa nuwuhake ras kang endah jalaran dilaras kanthi premati lan ditata kanthi becik. Murih endahe irama, larasake gamelan dibadekake dadi rong werna, yaiku Laras slendro lan Laras pelog

  Laras slendro nyakup titilaras 1,2,3,5,6, dene Laras pelog isine titilaras 1,2,3,4,5,6,7. Laras slendro lan Laras pelog kebedakake maneh jinise. Sarana kanggo mbedakake jinis iku jenenge pathet. Pathet digunake minangka tenger kang bisa nuduhake titilaras kang digunake. Ulama dipadhakake Karo solmisasi, pathet iku padha Karo nada dasar. Pathet ing Laras slendro ana pathet 5, pathet 6, kan pathet manyura, dene ing pathet Laras pelog ana pathet 6 kan pathet barang. Kabeh mau nuduhake menawa senajan wujuda werna-werna nanging ora ngilangi sipate kang nyawiji.

B. Mbedhah parangane teks eksposisi

  Tuladha teks eksposisi ing ngarep bisa ditemokake titikane teks eksposisi. Titikane yaiku ana pambuka, isi lan panutup. 

C. Nulis teks eksposisi ngenani gamelan nganggo basa kang cocog Karo kahanan lan pranatane
  Nulis teks eksposisi iku ora angel watone manut pranata utawa aturan kang gumathok. Pranatne kang gumathok yaiku ana pambuka, isi, lan panutupe. Bab apa wae kang dieksposisekake carane padha.


(Sumber : Gegaran nyinau Basa Jawa 3 kelas XII SMA/SMK/MA)