Pitutur Luhur ing crito wayang


Pitutur Luhur ing Crito Wayang

Wayang dumadi saka tembung "yang" utawa "hyang" antik ater-ater wa-. Tegese roh kang biasa gawe beja cilakaning manungsa. Wayang ik gegambaran watak lan jiwaning manungsa.
A. Maca lan nanggepi teks wayang           
    Gatekno perthilan teks wayang ngisor Iki!
    Dewi Kunthi
   Miturut kitab Mahabarata, Dewi Kunthi uga sing diarani Kunthinalibranta lan Dewi Prita, yaiku kalebu putrising kepilih. Dewi Kunthi ngewujudake keturunan Yadama, putri Prabu Basukunthi, Raja ing Madura. Dewi Kunthi nduweni sedulur,yaiku Arya Basudewa, Arya Prabu Rukma, kan Arya Ugrasena. 

     Shinta kadhusta
  Pegat, apisah, Rama lan Shinta, kidang kencana tanggap ing sasmita, hangendering cancut mlajeng lumebeng wana, saya hanengah, saya tebih, denira apepisahan kalawan garwa mayangsari.

   Ngancik telenging wana, peteng ndhedhet lelimengan, ical lacaking kidang, sapandurat kumlebet katingal kidang kencana haleledhang, Rama sigra hangembat gendhewa, menthang langkap, wastra lumepas, hangener dening kidang, tumancep warayang mring hangganing kidang sangsam kencana, gumlundhung pejah kasulayah, eloking kahanan, sareng gumalundhunging kidang kapiyarsa swara dumeling, Marica hangemba-emba suwaranipun Rama, jelih-jelih asesambat mring arinta Laksmana.

 B. Nemokake tuntunan ing teks wayang
    Tuntutan ing teks wayang Dewi Kunthi, yaiku manungsa kudu bisa ngugemi janji, luwih becik menawa Urip ayem tentrem nengenake paseduluran.

  Dene tuntutan ing teks wayang Shinta Kadhusta, yaiku manungsa aja gampang kapilut, kudu ngugemi janji, serta setya.

C. Mbedhah parangane teks wayang
  Paraga Dewi Kunthi nduweni wateg kang welas asih lan tresna, semana uga wateg paraga Shinta.

D. Nulis sinopsis wayang
    Urut-urutane nulis sinopsis
  1. Maca naskah asli dhisik kanggo mangerteni kesan umum penulis.
  2. Nyathet gagasan utama kanthi nggaris ngisor gagasan-gagasan kang wigati/penting.
  3. Nulis ringkesan adhedhasar gagasan-gagasan sing wis dicathet mau, banjur tulisen nganggo ukara kang cekak, gemblang, efektif minurut crita asline.
  4. Dialog lan monolog paraga cukup ditulis isi utawa garis besare wae.
  5. Ringkesan /sinopsis cekrak ora kena mimpang saka lakune crita lan isi crita cekrak asline.
(Sumber : gegaran nyinau Basa Jawa 1 Kelas X SMA/SMK/MA hal 57-58)





                 

Komentar

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

Pendhidhikan Moral

Pendhidhikan Moral   Perangane Serat Wedhatama kang pungkasan, anggitane KGPAA Mangkunegara IV yaiku pupuh Kinanthi. Ing wulangan iki pupuh Kinanthi mengko arep didhudhah banjur digathuk-gathukake karo kahanane bangsa Indonesia ing jaman saiki. Tembung Kinanthi iku saka tembung kanthi iku saka tembung kanthi  oleh seselan in. Seselan in Iki tegese padha Karo ater-ater di-.  Dadi, Kinanthi tegese dikanthi, dituntun, digandheng, Utawa diarahke. A. Maca, nanggapi lan nitik guru gatra, guru lagu, lan guru wilangan teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi Kinanthi Marma den taberi kulup, angulah lantiping ati, rina wengi den anedya, pandak-panduking pambudi, mbengkas kahardaning driya, supaya dadya utami. Pupuh Kinanthi ing Serat Wedhatama ngemot tembang cacahe 19 pada (bait). Sapada tembung Kinanthi kiwa Iki kawiwitan sama tembung marma tekan tembung Utami.    Guru gatra saben tembang Kinanti ana 6 gatra utawa larik Guru lagune tembung Kinanthi yaiku: u, i,a i
Baca selengkapnya

Gamelan

Gambar
GAMELAN   Gamelan iku mujudake piranti musik Jawa padatan kanggo pengiring tembang. Tumprepe wong urip, gamelan kena kanggo niteni wewatekane manungsa. Karepe, bisa kanggo nodhi Utawa nguji kepiye rasa pangrasane menungsa mau nalika ngrasake swarane gamelan. Gamelan uga bisa diarani gangsa yaiku tetabuhan musik Jawa kang ricikane akeh kanggo ngiring lagu-lagu Utawa tembang-tembang Jawa kang umume diarani gendhing.   Ricikane utawa jeneng-jenenge gamelan iku udakara ana limalas werna, kayata: Bonang penerus, Bonang barung, kempul lan gong, kenong , slenthem, gender penerus, gender barung, demung, saron penerus, saron barung (1), saron barung (2), Gambang, kethuk LAN kempyang , rebab, serta kendhang. A. Maca lan nanggepi teks eksposisi ngenani gamelan       Teks eksposisi iku sawijine karangan kang tujuwane nerangake utawa njelaske kedadeyan, kahanan, utawa swasana tinamtu supaya wong kang maca bisa mudheng lan ngerti kathi cetha. Tuladhane kaya ngisor iki. Gamela
Baca selengkapnya

Pranatacara

PRANATACARA    MC utawa Master of Ceremony mengkono istilah sing misuwur tumraping pranatacara. Pranatacara kajibah nglantarake titilaksana ucapaca pasamuan, temanten , lan sapa nunggalane. Basa sing dienggo pranatacara gumantung karo upacarane. pranata cara, yaiku paraga kang nduweni jejebahan lan nglantarake titilaksana ing acara A. Maca lan Nanggepi Teks pranatacara Gatekno pethilan teks pranatacara Assalamualaikum Wr.Wb         Dhumateng panjenenganipun para pepundhen, para sesepuh pinisepuh ingkang hanggung mastuti dhumateng pepoyaning kautaman ingkang pantes pinundhi.       Para pengembang pangembating praja satriyaning negari minangka pandam pandoming para kawula dasih ingkang sinuba ing pakurmatan. ...........      Caos uninga katur dumateng para lenggah, bilih titilaksana ijab qobul putra pinanganten, nun inggih Rara Ayu Fitri Kusuma putra putri nipun bapa joko susena ingkang kadahupaken kalian Bagus Ganes Sri Narendra putra kakungipun bapak Agus Dahlan i
Baca selengkapnya